To historia, którą słyszysz zbyt często: Ktoś jest zdiagnozowany z celiakią, podał kilka broszur o tym, jak iść bez glutenu, i wysłał je w drogę, nie wspominając o możliwą potrzebę wizyt kontrolnych u lekarza lub testów.
Jest w tym pewna logika, ponieważ jedynym obecnie stosowanym lekiem na celiakię jest dieta bezglutenowa (i to nie wymaga recepty).
Ponadto wiele osób (ale nie wszystkie) czuje się lepiej dość szybko, gdy zaczyna jeść bezglutenowe, więc czują, że ich problem został naprawiony.
Jednak eksperci w tej dziedzinie nadal zalecają osobom z celiakią uzyskanie dodatkowej opieki od swoich lekarzy, zarówno w celu sprawdzenia jakichkolwiek problemów z utrzymującymi się objawami, jak i dlatego, że celiakia jest silnie związana z wieloma innymi chorobami autoimmunologicznymi. Oto lista zaleceń ekspertów.
Testy dla osób, u których po raz pierwszy zdiagnozowano celiakię
Po początkowym zdiagnozowaniu celiakii lekarz może zalecić wykonanie kilku testów, aby sprawdzić, w jaki sposób choroba wpływa na organizm.
Na przykład może zalecić przetestowanie niedoborów żywieniowych, które są powszechne, ponieważ uszkodzenie wyściółki jelitowej oznacza, że nie można wchłonąć składników odżywczych w żywności. Może to obejmować serię badań krwi dla składników odżywczych, takich jak witamina B12, kwas foliowy i witamina D.
Może również zalecić sprawdzenie niedokrwistości, jeśli nie została ona wcześniej przebadana w ramach diagnozy (większość ludzie zostaną przetestowani na anemię przed ich diagnozą). Często obserwuje się niedokrwistość z celiakią i może to przyczyniać się do uczucia zmęczenia, którego doświadczasz.
Często niedokrwistość poprawia się lub znika po rozpoczęciu jedzenia bezglutenowego, a wyściółka jelitowa zaczyna się leczyć.
Na koniec lekarz może poprosić o poddanie się badaniom, aby sprawdzić, czy celiakia wpłynęła na wytrzymałość i grubość kości. Niestety, niedobory żywieniowe wspólne z celiakią mogą prowadzić do osteoporozy lub osteopenii, czyli stanów, w których twoje kości są mniej gęste i słabsze niż normalnie. Aby zobaczyć, czy masz ten problem, potrzebujesz czegoś, co nazywa się skanem DEXA, który jest rodzajem rentgena.
Nie przejmuj się tym testowaniem – możliwe, że nie masz żadnego z tych problemów. Nawet jeśli testy odkryją problem, powinien zacząć ustępować po przejściu bezglutenowym. Ponadto lekarz może zalecić dodatkowe leczenie, takie jak suplementy diety dla wszelkich niedoborów witamin lub minerałów lub leki stosowane w leczeniu niskiej gęstości kości.
Spotkanie z ekspertem Dietetykiem bezglutenowym
Dieta bezglutenowa jest trudna do naśladowania, z bardzo stromą krzywą uczenia się. Ludzie często popełniają błędy w pierwszych miesiącach bezglutenowych, a niestety często płacą za te błędy z nieprzyjemnymi objawami pożywki.
Niektóre osoby samodzielnie odkrywają zawiłości diety.
Ale nie ma wątpliwości, że dla innych, pomoc eksperta od żywienia w diecie bezglutenowej uratowałaby ich od wpadek i prawdopodobnie pomoże im leczyć szybciej.
Niestety, twój lekarz prawdopodobnie nie może wypełnić dla ciebie tej eksperckiej roli żywieniowej. W rzeczywistości American College of Gastroenterology (ACG) przyznaje, że większość lekarzy nie ma wystarczającej wiedzy na temat diety bezglutenowej, aby odpowiednio doradzać ludziom na jej temat. Dlatego grupa zaleca, aby każdy, kto został zdiagnozowany z celiakią, został skierowany do zarejestrowanego dietetyka, który ma wiedzę na temat celiakii.
Dietetyk może pomóc zidentyfikować potencjalne niedobory żywieniowe w swojej normalnej diecie i może pomóc Ci dowiedzieć się, gdzie gluten może się ukryć w tej diecie.
Dietetyk może również pomóc w stworzeniu najzdrowszej diety bezglutenowej, ze szczególnym uwzględnieniem składników odżywczych, takich jak błonnik, kwas foliowy i wapń, których często brakuje.
Nie wszyscy dietetycy są ekspertami w diecie bezglutenowej. Twój lekarz może zalecić kogoś, aby zobaczył, lub może będziesz musiał sam przeprowadzić wyszukiwanie.
Długoterminowa opieka kontrolna nad celiakią
Chociaż eksperci zalecający celiakię zalecają regularne wizyty kontrolne u osób, u których zdiagnozowano celiakię, nie każdy stosuje się do tych zaleceń. Jedno badanie obejmujące 113 osób wykazało, że tylko nieco ponad jedna trzecia postępowała zgodnie z wytycznymi ACG dotyczącymi dalszej opieki.
Co zatem jest zalecane, jeśli chodzi o dalszą opiekę dla osób z celiakią? Wytyczne ACG wymagają regularnego monitorowania przez lekarza, który ma wiedzę na temat celiakii. To może – lub nie musi – być twoim podstawowym lekarzem. Bardziej prawdopodobne jest to, że jesteś gastroenterologiem.
Wytyczne nie określają, jak często powinieneś odwiedzać swojego lekarza, ale inni eksperci zalecają wizytę u lekarza, który zdiagnozował Ci celiakię po 3 tygodniach bezglutenowych, a następnie po około roku. To da ci szansę porozmawiania z twoim doktorem o tym, jak się czujesz i czy masz jakieś przewlekłe objawy.
Jeśli zmagasz się z dietą bezglutenową, Twój lekarz może zalecić wizytę u dietetyka. Może to być pomocne, nawet jeśli zobaczyłeś jedną z nich po raz pierwszy – wykwalifikowany dietetyk może być w stanie wskazać miejsca, w których nieumyślnie dostajesz trochę glutenu do swojej diety.
Niektórzy lekarze lubią stosować testy krwi na celiakię w celu monitorowania stanu bezglutenowego. Niestety, te testy prawdopodobnie pokażą się tylko wtedy, gdy jesz duże ilości produktów zawierających gluten; nie są na tyle wrażliwe, aby stwierdzić, czy na przykład organizm reaguje na niewielkie ilości zanieczyszczeń krzyżowych glutenu w domu.
Twój lekarz może również chcieć przeprowadzić inne, bardziej ogólne badania krwi, które mogą dostarczyć wskazówek dotyczących twojego ogólnego poziomu zdrowia.
Czasami lekarz może zalecić powtórną endoskopię i biopsję, aby sprawdzić, jak dobrze wyleczyła się wyściółka jelitowa. To zalecenie jest bardziej prawdopodobne, jeśli zgłosisz utrzymujące się objawy, nawet jeśli uważnie przestrzegasz diety bezglutenowej. Endoskopia może pozwolić twojemu lekarzowi szukać innych możliwych problemów medycznych, które mogą przyczyniać się do twoich symptomów.
Obserwowanie powiązanych stanów
Celiakia to choroba nazywana chorobą autoimmunologiczną, co oznacza, że obejmuje atak na jedną część własnego ciała (w tym przypadku na wyściółkę jelita cienkiego) przez własny układ odpornościowy.
Gdy masz celiakię, jesteś również bardziej narażony na kilka innych chorób autoimmunologicznych, w tym chorobę tarczycy, cukrzycę typu 1 i formę łysienia o nazwie łysienie plackowate.
Chociaż naukowcy nie wykazali silnych powiązań między celiakią a dodatkowymi chorobami autoimmunologicznymi, w tym stwardnieniem rozsianym, nie ma wątpliwości, że posiadanie jednego stanu autoimmunologicznego zwiększa ryzyko rozwoju innych chorób autoimmunologicznych. Dlatego warto porozmawiać z lekarzem na temat ogólnego ryzyka wystąpienia innych chorób autoimmunologicznych i zgłaszać wszelkie objawy, które mogą wystąpić.
Podsumowanie
