Zatorowość płucna jest powszechnym zaburzeniem medycznym, które może wywołać bardzo poważne konsekwencje. Odpowiednie leczenie, dostarczane szybko, jest ważne dla optymalizacji szans na pełne wyleczenie. Podanie odpowiedniego leczenia wymaga jak najszybszej postawienia prawidłowej diagnozy.
Ale dokonanie prawidłowej diagnozy zatoru tętnicy płucnej i robienie tego szybko może czasami być nieco trudne.
Najbardziej ostateczne testy na zator tętnicy płucnej mogą być czasochłonne, kosztowne i pociągają za sobą przynajmniej pewne ryzyko kliniczne. Testów tych nie należy stosować bezkrytycznie.
Eksperci opracowali trzystopniowe podejście mające na celu szybkie wykluczenie lub rozpoznanie zatoru płucnego bez narażania ludzi na niepotrzebne badania. Jeśli twój lekarz podejrzewa, że mógłbyś mieć zator płucny, możesz oczekiwać, że użyje on tego trzystopniowego podejścia diagnostycznego.
Krok pierwszy
W kroku pierwszym lekarz szybko ocenia prawdopodobieństwo wystąpienia zatoru płucnego. Lekarz przeprowadzi tę ocenę, biorąc pod uwagę opisane objawy i okoliczności kliniczne, w których się pojawiły.
Opracowano kilka systemów oceny, które lekarze mogliby wykorzystać do oszacowania prawdopodobieństwa wystąpienia zatoru płucnego. System punktowania stosowany najczęściej to system oceny Wells, który uwzględnia:Czy występują objawy sugerujące zakrzepicę żył głębokich
- Czy wszystkie inne możliwe rozpoznania wydają się mniej prawdopodobne niż zator tętnicy płucnej
- Czy częstość akcji serca przekracza 100 uderzeń na minutę
- Czy jest historia niedawnej operacji lub innego unieruchomienia
- Czy w przeszłości występowała zatorowość płucna lub zakrzepica żył głębokich
- Czy występuje krwioplucie (kaszel krwi)
- Czy rak jest obecny
- Wyniki punktowe są przypisane do każdej z nich tych siedmiu czynników i obliczono ogólny wynik Wells. Przy pomocy wyniku Wellsa lekarz może ustalić, czy prawdopodobieństwo wystąpienia zatorowości płucnej jest niskie, pośrednie lub wysokie.
PERC
Jeśli okaże się, że istnieje tylko niskie prawdopodobieństwo zatoru tętnicy płucnej w oparciu o tę ocenę kliniczną, lekarz może również zastosować dodatkowy system oceny punktowej: system kryteriów wykluczania zatorowo-płucnego (PERC).
System PERC może określić, czy prawdopodobieństwo wystąpienia zatoru tętnicy płucnej jest tak niskie, że dalsze badania należy całkowicie przerwać. Składa się z ośmiu kryteriów:
Wiek mniej niż 50 lat
- Tętno poniżej 100
- Wysycenie krwi tlenem co najmniej 95 procent
- Brak krwioplucia
- Brak stosowania estrogenów
- Brak historii zakrzepicy żył głębokich lub zatoru tętnicy płucnej
- Brak obrzęku nóg
- Bez operacji lub uraz wymagający hospitalizacji w ciągu ostatnich czterech tygodni
- Jeśli wszystkie osiem kryteriów wyniku PERC jest obecnych, dalsze badania na obecność zatoru tętnicy płucnej nie są zalecane, ponieważ ryzyko związane z dodatkowymi testami znacznie przeważa ryzyko braku zatoru płucnego.
Krok drugi
Jeśli prawdopodobieństwo wystąpienia zatoru płucnego w kroku 1 zostanie uznane za pośrednie lub jeśli kliniczne prawdopodobieństwo zatorowości płucnej jest niskie, ale kryteria PERC nie zostały spełnione, następnym krokiem jest uzyskanie krwi D-dimerów test.
Test D-dimeru mierzy, czy w krwioobiegu wystąpił nieprawidłowy poziom aktywności krzepnięcia krwi, na przykład w przypadku zakrzepicy żył głębokich lub zatoru tętnicy płucnej.
Jeśli prawdopodobieństwo kliniczne PE jest niskie lub pośrednie, a test D-dimeru jest ujemny, zator tętnicy płucnej ogólnie można wykluczyć, a lekarz przejdzie dalej, aby rozważyć inne potencjalne przyczyny objawów.
Test D-dimer można zastosować tylko do wykluczenia zatoru płucnego, a nie do postawienia diagnozy. Jeśli więc wynik testu D-dimeru jest pozytywny (lub jeśli kliniczne prawdopodobieństwo wystąpienia zatoru płucnego uznano za wysokie w punkcie pierwszym), czas na krok trzeci.
Krok trzeci
Krok trzeci składa się z badania obrazowania diagnostycznego. Zwykle stosuje się jeden z trzech rodzajów testów.
Badanie CT
Skanowanie CT jest skomputeryzowaną techniką rentgenowską, która pozwala lekarzowi zbadać tętnice płucne, aby sprawdzić, czy nie występuje niedrożność spowodowana zakrzepem krwi. Środek kontrastowy jest wstrzykiwany do krwioobiegu podczas testu, aby pomóc zwizualizować tętnice.
Skala CT jest dokładna przez ponad 90 procent czasu w wykryciu zatoru płucnego i jest obecnie uważana za próbę z wyboru, jeśli obrazowanie jest wymagane do postawienia diagnozy.
Skanowanie V / Q
Skanowanie V / Q (nazywane również skanowaniem wentylacji / perfuzji) jest skanem płuc, w którym wykorzystuje się radioaktywny barwnik wstrzyknięty do żyły, aby ocenić przepływ krwi do tkanki płucnej. Jeśli tętnica płucna jest częściowo zablokowana przez zator, odpowiednia część tkanki płucnej otrzymuje mniej niż normalna ilość radioaktywnego barwnika.
Dziś skanowanie V / Q jest zwykle stosowane u osób, które nie powinny być narażone na całe promieniowanie wymagane przez tomografię komputerową, oraz u tych, u których badanie CT nie jest jednoznaczne.
Angiogram płucny Przez dziesięciolecia badanie cewnikowania znane jako angiogram płucny było złotym standardem w diagnozowaniu zatoru płucnego, ale ten test został wyparty przez tomografię komputerową.
Za pomocą angiogramu płucnego barwnik wstrzykuje się przez cewnik umieszczony w tętnicy płucnej, dzięki czemu możliwe jest wizualizowanie wszelkich zakrzepów krwi na zdjęciu rentgenowskim. Ten inwazyjny test może być nadal wymagany, jeśli nie można zastosować skanu TK lub V / Q lub wyniki tych testów nie są jednoznaczne.
U osób niestabilnych
Zator tętnicy płucnej może spowodować natychmiastowe zapaści sercowo-naczyniowe. W rzeczywistości zator płucny często okazuje się być winowajcą młodszych osób, które nagle umierają.
Jeśli dana osoba ma ciężką niestabilność sercowo-naczyniową i prawdopodobnie przyczyną jest zator płucny, zorganizowany trzyetapowy plan diagnostyczny jest niewykonalny. U tych osób leczenie jest często podawane natychmiast, wraz z innymi działaniami resuscytacyjnymi, zanim można będzie ustalić ostateczną diagnozę zatorowości płucnej.
Diagnoza różnicowa
Podczas diagnozowania zatoru płuc ważne jest również, aby lekarz wykluczył inne rozpoznania medyczne, których objawy mogą być podobne do zatorowości płucnej. Warunki, które należy wziąć pod uwagę (to znaczy diagnozę różnicową) często obejmują zawały serca, niewydolność serca, zapalenie osierdzia, tamponadę sercową, zapalenie płuc i odma opłucnowa.
Elektrokardiogramy, prześwietlenia klatki piersiowej i echokardiogramy, które często uzyskuje się podczas rutynowych ocen klinicznych z podejrzeniem chorób serca lub płuc, zwykle wystarczają, aby wykluczyć inne warunki.
Nawet jeśli zostanie dokonana jedna z tych innych diagnoz, niekoniecznie oznacza to, że zator tętnicy płucnej jest wykluczony, ponieważ dana osoba może mieć jednocześnie dwa stany chorobowe – a wiele chorób sercowo-naczyniowych zwiększa ryzyko zatoru tętnicy płucnej. Jeśli więc nadal istnieje podejrzenie o możliwym zatoru tętnicy płucnej po dokonaniu kolejnej diagnozy, ważne jest podjęcie dodatkowych kroków koniecznych do wykonania badań diagnostycznych.
