Bliznowate blizny są określane jako nienormalne blizny, które wykraczają poza granicę pierwotnego miejsca uszkodzenia skóry. Blizna to podniesiony i źle określony wzrost skóry w obszarze uszkodzonej skóry.
Kto i co jest zagrożone?
Chociaż blizna keloidowa może się na nikim kształtować, niektóre grupy etniczne są bardziej narażone na ich wywoływanie. Afroamerykanie i Latynosi są na przykład o 16 procent bardziej podatni, a blizny keloidowe są postrzegane 15 razy częściej w grupach etnicznych o wysokiej pigmentacji niż u rasy białej.
Niektóre obszary ciała wydają się bardziej podatne na blizny keloidowe, w tym na mięsień naramienny górnego ramienia, górny grzbiet i mostek. Płatki uszne i tył szyi są również często spotykanymi miejscami.
Przyczyny
Nie jest w pełni zrozumiałe, dlaczego i jak powstają blizny keloidowe. Uraz skóry wydaje się być najczęstszą przyczyną, chociaż blizny mogą również powstawać bez wyraźnego powodu. Wydaje się, że napięcie skóry lub mięśni przyczynia się do powstawania keloidów, o czym świadczą najczęściej spotykane miejsca ich formowania (ramię i plecy). Ale gdyby to była cała historia, można by oczekiwać, że inne strony, takie jak dłoń lub podeszwy stóp, będą równie podatne na atak; jednak tak nie jest.
Infekcje w miejscu rany, powtarzające się urazy w tym samym obszarze, napięcie skóry lub obce ciało w ranie mogą również być czynnikami. Wygląda na to, że genetyczny składnik keloidu jest blizny: wiadomo, że jeśli ktoś z twojej rodziny ma bliznowce, to jesteś narażony na większe ryzyko.
Inne teorie przyczyn bliznowacenia keloidu obejmują niedobór lub nadmiar hormonu melanocytu (MSH); zmniejszone odsetki dojrzałego kolagenu i zwiększonego rozpuszczalnego kolagenu; lub blokowanie bardzo małych naczyń krwionośnych i wynikający z tego brak tlenu.
Chociaż brak jasnej teorii pokazuje brak zrozumienia tego stanu, niektóre prace są wykonywane, aby znaleźć przyczynę.
Określenie dokładnej przyczyny może oznaczać lepszą profilaktykę i bardziej skuteczne leczenie w przyszłości, ale istnieje wiele problemów związanych z odpowiednimi następstwami osób z tą chorobą, brakiem wyraźnego odcięcia od leczenia i zbyt małą liczbą badań w ogóle. – wszystkie utrudniają poszukiwanie leku.
Zapobieganie?
Faktem jest, że niewiele możesz zrobić, jeśli jesteś nieszczęśliwy na tyle, by mieć skórę, która reaguje, tworząc bliznowce keloidowe. Możesz wspomagać proces leczenia, utrzymując rany w czystości, a jeśli wiesz, że jesteś podatny z powodu wcześniejszego doświadczenia lub połączenia rodzinnego, możesz uniknąć podejmowania dodatkowego ryzyka. Nie dostaję kolczyków ani tatuaży i upewnij się, że poinformujesz lekarza, jeśli zamierzasz wykonać zabieg chirurgiczny.
Występuje wysoka częstość nawrotów: do 50 procent. Niektórzy lekarze twierdzą, że wszyscy silnie pigmentowani ludzie powinni unikać tatuaży i kolczyków, aby znaleźć się po bezpiecznej stronie.
Leczenie
Istnieją trzy możliwości leczenia blizn keloidowych:
- usunięcie chirurgiczne
- interwencje nieoperacyjne
- zabiegi kombinowane.
Chirurgiczne leczenie blizn po keloidach
Jest to najbardziej skuteczny i najmniej złożony z dostępnych form leczenia, jednak odsetek nawrotów jest około 50%.
Lasery zostały wypróbowane jako alternatywa dla operacji nożowej, ale jak dotąd wyniki nie są lepsze.
Zabiegi nieoperacyjne na blizny po keloidach
Terapia interferonem (leki działające na układ odpornościowy) została opisana jako skuteczna w zmniejszaniu bliznowacenia keloidowego; ma jednak znaczące skutki uboczne. Przykładami są: toksyczność, objawy grypopodobne, depresja, nudności i wymioty.
Długotrwała kompresja tkanki bliznowatej może teoretycznie zmiękczyć i rozerwać blizny keloidowe, ale praktyczność tej opcji zależy od lokalizacji keloidy. Inne nieoperacyjne interwencje, które są obecnie testowane przy różnych wynikach, obejmują leki przeciwhistaminowe, witaminy, iperyt azotowy, werapamil i kwasy retinowe.
Kombinowane zabiegi na blizny po keloidzie
Jedna z opcji polega na chirurgicznym usunięciu tkanki bliznowatej w połączeniu z kilkoma wstrzyknięciami steroidowymi – jedną w momencie zabiegu i drugą iniekcją około miesiąca później. Jednak ten rodzaj leczenia jest różnie zgłaszany jako mający od 50 do 70 procent częstości nawrotów.
Inną opcją jest połączenie operacji z radioterapią typu zewnętrznego. Promieniowanie ma wpływ na wzrost skóry (fibroblasty) i produkcję kolagenu. Badania różnią się w zależności od tego, który rodzaj terapii skojarzonej jest bardziej skuteczny.
Zarówno radioterapia, jak i leki steroidowe mają działania niepożądane, dlatego należy omówić z lekarzem najbardziej skuteczne leczenie. Być może warto uzyskać drugą opinię przed przystąpieniem do leczenia.
