Statyny są jednymi z najczęściej przepisywanych leków w Stanach Zjednoczonych o rocznej sprzedaży przekraczającej 18 miliardów dolarów, wynika z badań przeprowadzonych przez Northwestern University Feinberg School of Medicine w Chicago.
Wiadomo, że leki statynowe znacznie zmniejszają ryzyko zawału serca lub udaru mózgu poprzez obniżenie poziomu "złego" cholesterolu we krwi.
Ale nie są już przepisywane wyłącznie na podstawie wyników badań krwi osoby. Obecnie leki statynowe są stosowane, gdy dana osoba ma obliczone, jedno na 10 ryzyko zawału serca lub udaru mózgu w ciągu najbliższych 10 lat.
Lista zatwierdzonych leków statynowych
Jedenaście leków statynowych jest obecnie zatwierdzonych przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków, w tym cztery leki o ustalonej dawce. Siedem głównych leków to:
- Lipitor (atorwastatyna)
- Lescol (fluwastatyna)
- Mevacor (lowastatyna)
- Livalo (pitawastatyna)
- Pravachol (prawastatyna)
- Zocor (symwastatyna)
- Crestor (rozuwastatyna)
Niskokosztowe wersje generyczne są również dostępny.
Korzyści ze stosowania leków statynowych
Leki statyn obniżają poziom cholesterolu poprzez hamowanie enzymu wątrobowego, znanego jako reduktaza HMG Co-A, która jest kluczowa dla syntezy cholesterolu. Konsekwentne stosowanie tych leków wiąże się ze znaczną redukcją "złego" cholesterolu LDL, umiarkowaną redukcją triglicerydów i niewielkim wzrostem "dobrego" cholesterolu HDL.
Te efekty przekładają się na dodatkowe korzyści sercowo-naczyniowe, w tym:
- Zmniejszenie nagromadzania się płytki nazębnej na ścianach tętnic
- Stabilizacja płytek, tak aby się nie oderwały i nie spowodowały niedrożności tętnic w sercu lub mózgu
- Zmniejszenie tętnicy stan zapalny mierzony za pomocą testu C-reaktywnego białka (CRP)
- Zmniejszenie tworzenia się skrzepów krwi w miejscu niedrożności
Działanie to może również pomóc w obniżeniu ciśnienia krwi, szczególnie u osób z prehepertension, którzy nie są jeszcze na leki ciśnienie krwi.
Częste działania niepożądane statyn
Podczas gdy leki statynowe przynoszą znaczne korzyści osobom zagrożonym chorobą sercowo-naczyniową, mogą wystąpić działania niepożądane związane z ich stosowaniem. Większość z nich ma łagodne lub umiarkowane nasilenie i zwykle ustępuje, gdy organizm dostosuje się do leczenia. Do najczęściej występujących należą:
- Mdłości
- Gaz
- Rozstrój żołądka
- Ból głowy
- Zawroty głowy
- Zmęczenie
- Wysypka
- Zaburzenia snu
- Zmniejszenie stężenia
- Bóle mięśni
Statyny mogą również powodować zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych u jednego na 100 pacjentów. W większości przypadków wzrost ten nie wiąże się z poważnym lub trwałym uszkodzeniem wątroby, ale należy zachować ostrożność, jeśli statyny są przepisywane osobom z zaburzeniem czynności wątroby.
Statyny również wydają się zwiększać ryzyko rozwoju cukrzycy typu II u niektórych, zwłaszcza kobiet po menopauzie.
Kto powinien i nie powinien przyjmować statyn
Od lat pojawiły się spory co do tego, czy statyny są konieczne lub równie korzystne we wszystkich grupach. Zostało to błędnie zinterpretowane przez niektórych jako oznaczające, że statyny nie przynoszą żadnych korzyści, a co gorsza, mogą być szkodliwe.
To nie jest prawda.
W 2016 r. Rządowa grupa zadaniowa ds. Usług prewencyjnych (USPTSF) wydała zaktualizowane wytyczne, stwierdzając po prostu, że dowody były "niewystarczające", aby zalecić rozpoczęcie statyn u osób w wieku 76 lat i starszych, u których nie występowała zawał serca ani udar.
Stwierdzenie to nie było ani naganą statyn w tej grupie, ani sugestią, że ludzie powinni przestać przyjmować leki na statynę po ukończeniu 76 lat. Sugeruje raczej, że korzyści mogą być mniejsze i że konieczne jest dokonanie osądu klinicznego w sprawie. w zależności od przypadku.
USPSTF wydało także zalecenia dotyczące stosowania statyn w następujących grupach ryzyka:
- Leczenie statynami o niskiej i umiarkowanej dawce zalecane jest u dorosłych w wieku od 40 do 75 lat, którzy nie przeszli zawału serca lub udaru, ale są zagrożeni jednym . Określenia dokonuje się na podstawie tego, czy dana osoba ma jeden lub więcej czynników ryzyka choroby sercowo-naczyniowej i więcej niż 10 procent obliczonego ryzyka zawału serca lub udaru mózgu w ciągu najbliższych 10 lat.
- Leczenie można również rozpocząć, z oceną kliniczną, u dorosłych w tej samej grupie wiekowej, którzy mają jeden lub więcej czynników ryzyka sercowo-naczyniowego i obliczone ryzyko wynoszące od 7,5 procent do 10 procent.
