Objawy pozapiramidowe (EPS) to objawy, które rozwijają się w systemie neurologicznym naszego organizmu, które powodują mimowolne lub niekontrolowane ruchy. Objawy te mogą występować w różnych miejscach ciała, w tym w tułowiu, ramionach, nogach, stopach, szyi, ustach i oczach.
Patrząc na kogoś z EPS, w zależności od tego, gdzie występują objawy, możesz zobaczyć, jak ktoś porusza górną częścią ciała, często szarpiąc stopę lub nogę, uderzając ustami lub obracając językiem.
Możesz zauważyć, że mają trudności z utrzymaniem prawidłowej postawy lub chodzenia. Extr Pozapiramidowy układ motoryczny to sieć neuronowa umiejscowiona w mózgu, która bierze udział w koordynacji i kontroli ruchu, włączając w to uruchamianie i zatrzymywanie ruchów, a także kontrolowanie, jak silne i szybkie są ruchy. Dlatego objawy pozapiramidowe są objawami, które pokazują brak skoordynowanych i kontrolowanych ruchów.
Co powoduje EPS?
EPS jest jednym z kilku możliwych efektów ubocznych leków przeciwpsychotycznych. Leki przeciwpsychotyczne – jak nazwa brzmi – traktują (lub są "anty") psychotyczne problemy. Leki te są często stosowane w leczeniu osób ze schizofrenią, które doświadczają halucynacji i urojeń. Zostały one również przepisane jako "poza wskazaniami" (nie do użytku zatwierdzonego przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków) osobom cierpiącym na chorobę Alzheimera i inne rodzaje demencji, które mają znaczące, wymagające zachowania, takie jak agresja i skrajne pobudzenie.
EPS może rozpocząć się bardzo szybko po rozpoczęciu leczenia przeciwpsychotycznego lub może rozwinąć się po wielu miesiącach przyjmowania leku.
Objawy pozapiramidowe są częstsze w przypadku starszych konwencjonalnych leków przeciwpsychotycznych, takich jak chlorpromazyna (Thorazine), tiorydazyna (Mellaril) i haloperydol (Haldol).
Objawy te są zwykle rzadsze u osób przyjmujących nowsze atypowe leki przeciwpsychotyczne, takie jak kwetiapina (Seroquel), rysperydon (Risperdal) i olanzapina (Zyprexa).
Objawy pozapiramidowych działań niepożądanych
Mimowolne ruchy
- Drżenie i sztywność
- Niepokój ciała
- Skurcze mięśni
- Maskowata twarz
- Mimowolny ruch gałki ocznej zwany kryzy anielskim
- Obrzęk ślinotokowy
- Tasowanie chodu
- Zwiększona częstość akcji serca
- Delirium
- Monitorowanie objawów pozapiramidowych
Jeśli ktoś otrzymuje leki przeciwpsychotyczne, powinien być regularnie monitorowany pod kątem EPS. Niektórzy lekarze oceniają EPS w oparciu o raport osoby lub członka jego rodziny, a także własne obserwacje danej osoby. Inni polegają na ustrukturyzowanych skalach oceny, które mają na celu systematyczne monitorowanie EPS. Trzy przykłady tych skal to Skala Nieprawidłowego Mimowolnego Ruchu (AIMS), Skala Oceny Objawów Pozastramamidowych (ESRS) oraz System Rozpoznania Dyskinezy: Skrócona Skala Użytkownika (DISCUS).
Leczenie objawów pozapiramidowych
Rozpoznanie i leczenie EPS jak najszybciej jest bardzo ważne. EPS, ponieważ te efekty uboczne mogą być trwałe u niektórych osób.
Pierwszą opcją leczenia objawów pozapiramidowych, które są wynikiem leczenia przeciwpsychotycznego, jest obniżenie i odstawienie leku, a następnie rozważenie alternatywnego leku.
Twój lekarz może również zdecydować o zważeniu ryzyka i korzyści płynących ze stosowania leków przeciwpsychotycznych i przepisać inny lek, aby spróbować przeciwdziałać EPS, jeśli stwierdzono, że leki przeciwpsychotyczne są absolutnie potrzebne.
Stosowanie leków przeciwpsychotycznych w leczeniu osób z otępieniem
Z uwagi na możliwość wystąpienia poważnych działań niepożądanych leki przeciwpsychotyczne zasadniczo nie są zalecane jako leczenie trudnych zachowań u osób starszych z otępieniem. Podejście nielekowe powinno być pierwszą strategią zarządzania tymi zachowaniami.
Jeśli jednak osoba z demencją jest naprawdę zmartwiona, ponieważ doświadcza złudzeń lub halucynacji, lub jeśli naraża siebie lub innych na niebezpieczeństwo z powodu znacznej niekontrolowanej agresji, odpowiednie może być leczenie przeciwpsychotyczne.
Monitorowanie EPS i innych skutków ubocznych jest bardzo ważne – szczególnie u osób z demencją ciała Lewy’ego, którzy mają zwiększone ryzyko reakcji na te leki.
-Zdane przez Esther Heerema, MSW
