Profilaktyka po ekspozycji (PEP) to technika stosowana w celu zapobiegania infekcji po narażeniu na działanie patogenu. Jest stosowany po znanych lub podejrzewanych ekspozycjach na czynniki zakaźne.
Na przykład pielęgniarka, która została przygwożdżona przez igłę, o której wiadomo, że jest zakażona wirusem HIV, może otrzymywać leki przeciwretrowirusowe, aby zapobiec infekcji. Podobnie osoba, która podejrzewa, że jest narażona na wąglik, otrzyma odpowiednie antybiotyki.
Profilaktyka po ekspozycji jest tak nazwana, ponieważ jest podawana po (po) komuś grozi infekcja (ekspozycja). Profilaktyka to inny sposób na powiedzenie prewencja. Profilaktyka po narażeniu jest zwykle stosowana tylko w celu zapobiegania zakażeniom uznawanym za wysoce niebezpieczne.
Różnice między PEP a PrEP
Ważne jest, aby odróżnić profilaktykę po ekspozycji (PEP) od profilaktyki przedekspozycyjnej (PrEP), gdy mówimy o HIV. Profilaktyka po narażeniu jest zwykle dostarczana jako krótki cykl leków, które można stosować do zapobiegania zakażeniom HIV w grupach, w których wystąpiło zdarzenie związane ze znanym zagrożeniem – takie jak lekarz mający kontakt z zakażoną krwią lub osoba zaatakowana seksualnie przez kogoś kto mógł być zarażony wirusem lub uprawiał seks z osobą z wirusem z uszkodzoną prezerwatywą. Profilaktyka przedekspozycyjna jest omawiana jako długotrwała terapia zapobiegająca infekcjom u osób obarczonych wysokim ryzykiem zakażenia wirusem HIV.
Może, na przykład, być stosowany przez osoby zakażone HIV, które są w parach osób zdrowych, a ich partnerzy są zarażeni wirusem i istnieje ciągłe ryzyko narażenia.
Naukowcy i lekarze mają wiele wątpliwości dotyczących bezpieczeństwa profilaktyki przedekspozycyjnej. Jedną z największych obaw jest to, że ludzie przyjmą swoje leki nierzetelnie i zostaną zainfekowani lekoopornym szczepem HIV, który jest znacznie trudniejszy w leczeniu.
Nie stanowi to problemu w przypadku profilaktyki po ekspozycji na HIV. W przeciwieństwie do PrEP, PEP jest podawany tylko przez krótki okres czasu (zwykle 4 tygodnie), dlatego też łatwiej jest ludziom prawidłowo i konsekwentnie korzystać.
Ciekawostka: Prezerwatywy są czasami określane mianem profilaktyki lub "Pros", które dokładnie określają ich zdolność do zapobiegania zarówno chorobie, jak i ciąży.
Alternatywne pisownię: PEP, profilaktyka poekspozycyjna, profilaktyka po narażeniu na działanie
Częste błędy pisowni: PrEP, profilaktyka przedekspozycyjna
Przykłady
Uważa się, że profilaktyka po ekspozycji, zapobiegająca zakażeniu HIV, jest wysoce skuteczna. Jednak niewiele jest faktycznych badań na ten temat, ponieważ brak takiej profilaktyki dla osób, które mogą jej potrzebować, uznano by za wysoce nieetyczny. W co najmniej jednym badaniu kliniczno-kontrolnym wykazano, że osoby zarażone po znanym narażeniu zawodowym na HIV są o wiele mniej narażone na profilaktykę. Sugeruje to, że technika działa, i istnieją również dobre powody biologiczne, aby zakładać, że tak. Po prostu bardzo trudno jest wykazać eksperymentalnie. Pomimo braku twardych dowodów na skuteczność, profilaktyka po narażeniu jest powszechnie uznawana za standard opieki po przebraniu igły lub innej ekspozycji zawodowej na HIV. Ponadto niektórzy badacze badają stosowanie profilaktyki poekspozycyjnej po innych typach ekspozycji na wirusa – na przykład poprzez ryzykowny seks lub używanie narkotyków w zastrzykach. Chociaż istnieją pewne obawy, że stosowanie PEP w takich sytuacjach może zwiększać ryzykowne zachowania, tak się na ogół nie okazało. Kilka badań wykazało, że stosowanie PEP przez mężczyzn wysokiego ryzyka nie wpływa na ich zachowania ryzykowne w kierunku
ani
. Profilaktyka po ekspozycji na HIV i inne choroby przenoszone drogą płciową jest zwykle częścią standardowej opieki nad ofiarami napaści na tle seksualnym.
