Rak płaskonabłonkowy (SCC) jest drugim najczęstszym typem raka skóry. Występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet w stosunku 2: 1. Częstość występowania raka płaskonabłonkowego u osób rasy kaukaskiej w USA wynosi 0,1- 15% rocznie. Częstość występowania zwiększa się wraz z wiekiem, a szczytowa częstość występowania tego raka skóry wynosi 66 lat. Częstotliwość występowania zwiększa się wraz ze spadkiem szerokości geograficznej, na przykład na południu Stanów Zjednoczonych i Australii.
Co to jest rak płaskonabłonkowy?
Rak płaskonabłonkowy powstaje w zewnętrznej warstwie skóry, naskórka, powodując mutacje w komórkach zwanych keratynocytami. Promieniowanie UVB jest ważne dla indukcji tego szkodliwego dla raka skóry DNA i jego systemu naprawy, powodując również mutacje w genach hamujących nowotwór. Te zmutowane komórki rozprzestrzeniają się powierzchownie i powodują zmianę wyglądu skóry. Kiedy zmutowane komórki przenikają do skóry właściwej, zwiększa się ryzyko przerzutów.
Czynniki ryzyka dla raka płaskonabłonkowego
Niektóre z typowych czynników ryzyka raka płaskonabłonkowego obejmują:
- Przewlekłe działanie promieni słonecznych głównie na promieniowanie UVB, ale także na promieniowanie UVA
- Stan przedrakowy nazywany rogowaceniem słonecznym lub rogowacenie słoneczne
- Tłumiony układ odpornościowy
- Choroba HIV
- Zastosowane promieniowanie jonizujące na trądzik w latach czterdziestych XX wieku
- Uczciwa skóra
- Używanie tytoniu
Niektóre rzadkie czynniki ryzyka raka płaskonabłonkowego obejmują:
- Narażenie na arsen:
- Narażenie na cykliczne węglowodory aromatyczne w smole, sadzę lub łupki
- Skóra uszkodzona lub wcześniej uszkodzona, w szczególności uszkodzenie popromienne
- Zakażenie z wirusem brodawczaka ludzkiego typu 6, 11, 16 i 18
- Rzadka choroba genetyczna zwana kserogenezą barwnikową
Występowanie raka płaskonabłonkowego
Zmiana skórna spowodowana przez raka płaskonabłonkowego najczęściej przypomina strup. Na czerwonej, zapalnej podstawie może występować gruba, przylegająca skala.
Zwykle parch znacznie się zagoi w ciągu 2 tygodni. Jednak rak płaskonabłonkowy nie goi się i może sporadycznie krwawić. Gdy rozprzestrzenia się w skórę właściwą, ten rak skóry może wyglądać jak wrzód o twardych, wypukłych krawędziach. Najczęstsze obszary występowania raka płaskonabłonkowego znajdują się w obszarach narażonych na słońce, takich jak grzbiet dłoni, skóra głowy, warga i górna część ucha.
Zdjęcia raka płaskonabłonkowego
Poniższe zdjęcia przedstawiają różne zmiany w raku płaskokomórkowym:
- Makro rak płaskonabłonkowy na dłoni
- Rak płaskonabłonkowy obiema rękami
- Rak płaskonabłonkowy na twarzy
Rozpoznanie raka płaskonabłonkowego
Jedynym sposobem diagnozowania raka płaskonabłonkowego jest biopsja podejrzanych zmian patologicznych. Preferowany rodzaj biopsji nazywa się biopsją golenia, w której zmiana jest ogolona elastyczną maszynką. W zależności od zakresu zmiany inną opcją biopsji jest wycięcie zmiany. Przydatne informacje, takie jak całkowite usunięcie guza i głębokość guza można uzyskać jedynie za pomocą biopsji.
Leczenie raka płaskonabłonkowego
Możliwości leczenia tego nowotworu skóry zależą od informacji uzyskanych z biopsji.
Elektrodesykacja i łyżeczkowanie – Procedura ta polega na zniszczeniu raka skóry za pomocą urządzenia do elektrokoagulacji, a następnie skrobania obszaru za pomocą lancy.
Wiele razy uszkodzoną tkankę można odróżnić od normalnej tkanki od odczuwanej tekstury podczas skrobania. Ten proces powtarza się kilka razy, aby zapewnić całkowite usunięcie raka skóry. Ta procedura jest przydatna dla małych guzów o średnicy 1 cm lub mniejszej na szyi, tułowiu, ramionach lub nogach. Zwykle jednak pozostawia bliznę.
Proste wycięcie – Ta procedura obejmuje chirurgiczne wycięcie raka skóry, w tym margines normalnej skóry. W przypadku guzów o wielkości 2 cm lub mniejszej wystarcza margines 4 mm; dla guzów> 2 cm, najlepszy margines wynosi 6 mm. Zaletą tego zabiegu jest to, że jest szybki i niedrogi.
Różnicę między tkanką normalną a nowotworową należy jednak ocenić gołym okiem.
Operacja mikrograficzna Mohsa – Ta procedura musi zostać wykonana przez doświadczonego chirurga Mohsa. Polega na wycięciu raka skóry i natychmiastowym badaniu tkanki pod mikroskopem w celu określenia marginesów. Jeśli pozostanie jakikolwiek pozostały nowotwór skóry, można go natychmiast zmapować i wyciąć. Proces wycinania i badania marginesów może być powtarzany kilkakrotnie. Zaletą tej techniki jest to, że jest ona zazwyczaj ostateczna i odnotowano, że ma on niższy odsetek nawrotów niż inne opcje leczenia. Wadą jest związany czas i wydatki.
Radioterapia – ta procedura obejmuje przebieg radioterapii w okolicy guza. W tej chwili jednak nie ma wystarczających dowodów na to, że radioterapia po operacji poprawi częstość nawrotów raka płaskonabłonkowego. Może również powodować długotrwałe skutki bliznowacenia, owrzodzenia i przerzedzania skóry.
Chemioterapia – stosowany rodzaj chemioterapii to kwas 13-cis-retinowy i interferon-2A. Chemioterapia stosowana jest w zaawansowanych stadiach raka płaskokomórkowego.
Krioterapia – ta procedura polega na niszczeniu tkanki przez zamrożenie jej ciekłym azotem. Może to być skuteczne w przypadku małych, dobrze zdefiniowanych powierzchownych raków skóry. Jest również skutecznie stosowany w leczeniu rogowacenia słonecznego, stanu przedrakowego. Ta procedura jest niedroga i czasochłonna, ale może być używana tylko w niewielkiej liczbie przypadków.
Zapobieganie rakowi płaskokomórkowemu
Unikaj promieniowania UVB przez słońce – Unikaj południowego słońca, używaj odzieży ochronnej i używaj kremów z filtrem SPF co najmniej 15. Jest to szczególnie ważne dla dzieci.
Unikaj wyrobów tytoniowych – dotyczy to cygar, papierosów, tytoniu do żucia i tabaki. Ponieważ te produkty zwiększają ryzyko zachorowania na raka płaskonabłonkowego na wargach i jamie ustnej, ich stosowanie powinno zostać zredukowane lub całkowicie wyeliminowane.
Unikaj węglowodorów policyklicznych – Prace wymagające kontaktu z tymi związkami są wysoce regulowane. Zawsze używaj ochronnego sprzętu podczas pracy z tymi związkami.
Podejmij podejrzane zmiany – Jeśli masz pytanie, wyślij je. Leczenie zmian przednowotworowych zapobiega ich przekształceniu w potencjalnie przerzutowy rak skóry.
