Omawiając ryzyko zakażenia wirusem HIV, należy najpierw ustalić cztery warunki, które muszą mieć miejsce, aby nastąpiło przeniesienie wirusa HIV:
- Muszą istnieć płyny ustrojowe, w których wirus HIV może prosperuj. Obejmuje to nasienie, krew, płyny pochwowe lub mleko kobiece. HIV nie może się rozwijać na świeżym powietrzu lub w częściach ciała o wysokiej zawartości kwasów, takich jak żołądek czy pęcherz.
- Musi istnieć droga transmisji, w której wymieniane są płyny ustrojowe. Główne drogi przekazywania to niektóre czynności seksualne, wspólne igły, narażenie na opiekę zdrowotną lub przekazywanie z matki na dziecko.
- Musi istnieć sposób, aby wirus docierał do wrażliwych komórek w ciele. Może to nastąpić w wyniku pęknięcia lub przebicia skóry lub przez błony śluzowe odbytu lub pochwy. HIV nie może przeniknąć nienaruszonej skóry.
- W płynach ustrojowych musi być wystarczający poziom wirusa. Z tego powodu ślina, pot i łzy są mało prawdopodobnymi źródłami wirusa HIV, ponieważ stężenie wirusa w tych płynach uważa się za niewystarczające. Wiadomo, że enzymy neutralizujące w ślinie (zwane inhibitorami peptydazy leukocytów wydzielniczych lub SLPI) znacznie zmniejszają zdolność HIV do rozwoju.
Ustalenie, czy działanie jest "wysokiego ryzyka" lub "niskiego ryzyka", zależy zatem od tego, jak sprawnie działanie spełnia każdy z tych czterech warunków.
Zakażenie wirusem HIV może wystąpić tylko w przypadku jednej infekcji
Przypisanie rzeczywistego procentu "ryzykowności" określonego rodzaju działalności jest trudnym zadaniem. Chociaż statystyki mogą sugerować, że istnieje tylko jedna na 200 (lub 0,5%) szansa na zarażenie taką i taką aktywnością, nie oznacza to, że nie można zarazić się po jednej ekspozycji.
Zamiast tego ryzyko 0,5% "na ekspozycję" ma wskazywać, że średnio jedna infekcja wystąpi na 200 osób, które angażują się w konkretną działalność. Nie oznacza to, że musisz coś zrobić 200 razy, aby się zarazić.
Należy pamiętać, że szacunki ryzyka opierają się na dwóch czynnikach i dwóch czynnikach: jednej na HIV, a drugiej na nie. Dodatkowe kofaktory, takie jak współistniejące zakażenia przenoszone drogą płciową, ogólny stan zdrowia i obciążenie wirusowe osoby zakażonej, mogą dodatkowo zwiększać ryzyko, dopóki aktywność niskiego ryzyka nie stanie się nagle znacznie wyższa.
Szacunkowe ryzyko przeniesienia wirusa HIV na jedną ekspozycję
Poniższe dane szacunkowe nie powinny być uważane za ostateczne, ale raczej służą jako sposób na zrozumienie względnego ryzyka zakażenia wirusem HIV według typu narażenia. Liczby te opierają się na metaanalizie kilku badań na dużą skalę, które dotyczyły w szczególności ryzyka związanego z narażeniem na jedną ekspozycję.
| Narażenie | Typ naraŜenia | Ryzyko naraŜenia na hałas |
| Anal | Odbytający seks analny z wytryskiem | 1,43% (jeden na 70) |
| Receptywny seks analny bez wytrysku | 0,65% (jeden na 154) | |
| Więzi seks analny, nieobrzezany | 0,62 % (jeden na 161) | |
| Wstawiający seks analny, obrzezany | 0,11% (jeden na 909) | |
| Pochwa | Płciowy pochwowy, kobieta-męski (kraj o wysokim dochodzie) | 0,04% (jeden na 2500) |
| Seks pochwy , męski-żeński (kraj o wysokim dochodzie) | 0,08% (jeden w 1250) | |
| Seks pochwowy, kobieta-męski (kraj o niskich dochodach) | 0,38% (jeden na 263) | |
| Seks pochwy, samiec do kobiet (kraj o niskich dochodach) | 0,3% (jeden na 333) | |
| Płeć pochwy, bezobjawowy HIV | 0,07% (jeden na 1428) | |
| Seks płciowy pochwy, późny stadium objawowy HIV | 0,55% (jeden w 180) | |
| Ustne | Ustne prącia (fellatio), receptywne | 0% do 0.04% (jedno na 2500) |
| Pęcherz (penis), wkładkowy | 0% do 0,005% (jeden na 20000) | |
| Ustne-anal (anilingus) , albo partner | nieistotny | |
| Oral-pochwowy (kunnilingus), partner | nieistotny | |
| Przezskórnie | Dzielone przyjmowanie narkotyków w formie iniekcji, nie zdezynfekowane | 0,67% (jeden na 149) |
| Zawodowe uszkodzenie igłą | 0,24% (jeden na 417) | |
| Igła niepracownicza z odrzuconą strzykawką | niskie do znikomego | |
| Transfuzja krwi (US) | 0,0000056% (jedna na 1,8 miliona) | |
| Ciąża | Matka z dzieckiem, brak terapii przeciwretrowirusowej (ART) | 25% (jedna na cztery) |
| Matka z dzieckiem, ART na dwa tygodnie przed porodem | 0,8% (jeden na 125) | |
| z matki na dziecko, na ART z niewykrywalnym wiremią | 0,1% (jeden na 1000) |
Zmniejszenie ryzyka osobistego HIV
Celem zrozumienia względnego ryzyka jest ustalenie środków, za pomocą których można zmniejszyć ryzyko zakażenia lub ryzyko przeniesienia HIV na inne osoby. Często zdarza się, że minimalizacja ryzyka jest niewielka. Na przykład konsekwentne stosowanie prezerwatyw koreluje z 20-krotnym zmniejszeniem ryzyka zakażenia wirusem HIV, podczas gdy wybór padaczkowej inaktywacji w porównaniu z seksem wszczepiennym daje 13-krotny spadek. Odwrotnie, obecność choroby STD lub owrzodzenia narządów płciowych zwiększa ryzyko zakażenia HIV o około 200 do 400 procent.
Prawdopodobnie najważniejszym czynnikiem jest ocena prawdopodobieństwa przeniesienia wirusa HIV na obciążenie wirusem zakażonej osoby.
Aktualne dane sugerują, że osoba zarażona wirusem HIV o niewykrywalnym miano wirusa jest o 96 procent rzadziej przenoszona na HIV niż osoba z wykrywalnym wirusem.
Strategia określana jako leczenie zapobiegawcze (TasP) zdecydowanie wspiera stosowanie terapii antyretrowirusowej w celu zmniejszenia zakaźności osoby zakażonej HIV. Wzmacnia to także potrzebę wczesnego testowania w celu zmniejszenia ryzyka w parach mieszanych (serodiscordant).
Znajomość twojego serostatusa i twojego partnera pozwala ci dokonać świadomego wyboru, w jaki sposób lepiej chronić siebie – czy to powstrzymać się od działań wysokiego ryzyka, użyć prezerwatyw, czy zbadać profilaktykę przedekspozycyjną (PrEP) jako sposób na zmniejszenie wrażliwość partnera HIV-ujemnego na infekcję.
