Od dawna istnieją obawy, że kobiety przyjmujące niektóre leki przeciwretrowirusowe w czasie ciąży mogą mieć zwiększone ryzyko wad wrodzonych. Badania często są sprzeczne, a obawy o potencjalne ryzyko mogą czasami zniekształcić nasze postrzeganie rzeczywistego bezpieczeństwa narkotyków.
Lek Sustiva (efawirenz) od dawna jest przedmiotem szczególnego zainteresowania z wcześniejszymi wytycznymi sugerującymi, że należy go unikać, przynajmniej w pierwszym trymestrze ciąży, ze względu na potencjalne ryzyko teratogenności (wady wrodzone).
Od tego czasu zalecenia uległy zmianie, a teraz pozwalają na stosowanie efawirenzu w pierwszym trymestrze ciąży, jeśli matka ma niewykrywalne obciążenie wirusem.
W związku z tym te same wytyczne sugerują, że kobiety w ciąży w wieku rozrodczym unikają wszelkich terapii farmakologicznych zawierających efawirenz.
Co to właściwie oznacza? Czy panel zdrowia USA po prostu zabezpiecza swoje zakłady dotyczące narkotyków, które mogą być szkodliwe lub nie, lub czy powinniśmy być zaniepokojeni tym i innymi lekami?
Badania na zwierzętach wskazują na potencjalne ryzyko
Przy ocenie ryzyka związanego z lekami na HIV i wadami wrodzonymi większość obecnych badań nie pochodzi z badań na ludziach, ale z badań nad zwierzętami (wyraźnie dlatego, że nie można etycznie wystawić płodu na potencjalnie niebezpieczne leki) .
W odniesieniu do Sustiva, obawy o teratogenność zostały po raz pierwszy podniesione, gdy trzy z 20 małp cynomolgus poddanych działaniu leku miało dzieci z rozszczepem podniebienia i wadami ośrodkowego układu nerwowego. Ponadto stężenie leku było tylko 1,3 razy większe niż u ludzi.
Tymczasem, szczury wystawione na działanie Sustiva doświadczyły resorpcji płodów, zjawiska, w którym płody, które padły w okresie ciąży, zostały ponownie wchłonięte przez pozostałe rodzeństwo.
Nie zaobserwowano wad wrodzonych u królików.
Badania statystyczne na ludziach
Statystyki zaczerpnięte z rejestru ciąż antywirusowych (APR) pomalowały nieco inny obraz.
Podczas gdy APR wykrył wady wrodzone u 18 z 766 dzieci narażonych na działanie SUSTIVY w pierwszym trymestrze ciąży, mała liczba wad cewy nerwowej – typy obserwowane w badaniach na zwierzętach – rzucają wątpliwości, czy wpływ na ludzi byłby taki sam jak u małp i szczury.
W wyniku późniejszej analizy 19 różnych badań, w tym APR, zidentyfikowano 39 wad wrodzonych z 1437 dzieci narażonych na działanie SUSTIVY. Na podstawie tych danych wskaźnik nie jest różny od obserwowanego w ogólnej populacji USA.
Pomimo stosunkowo niskiej liczby potwierdzonych defektów, urzędnicy służby zdrowia niechętnie podawali Sustivie kciuki w górę.
Ryzyko wad wrodzonych u innych leków przeciw HIV
W 2014 r. Naukowcy z francuskiej kohorty okołoporodowej opublikowali badanie, w którym oceniano liczbę wad wrodzonych obserwowanych u dzieci narażonych na różne leki przeciwretrowirusowe w czasie ciąży. Wielonarodowe badanie objęło łącznie 13124 dzieci urodzonych przez kobiety z HIV od 1986 r.
Wyniki były interesujące: podczas gdy wzrost wad wrodzonych był związany z pewnymi lekami antyretrowirusowymi, takimi jak Crixivan (indinawir), odsetek ten wciąż nie różnił się od widoczne w ogólnej populacji. Co więcej, nie można znaleźć określonego wzorca w rodzaju lub nasileniu wad wrodzonych.
Tymczasem z 372 dzieci wystawionych na działanie SUSTIVY w pierwszym trymestrze ciąży nie znaleziono związku między lekiem a wadami wrodzonymi.
Nie oznacza to, że leki nie niosą ze sobą ryzyka. Francuscy naukowcy zauważyli dwukrotny wzrost wad serca u dzieci narażonych na działanie AZT (zydowudyny). Większość dotyczyła ubytku przegrody międzykomorowej, wspólnego wrodzonego defektu, w którym powstaje dziura między dwiema dolnymi komorami serca.
Badania przeprowadzone przez Harvard School of Public Health, opublikowane w 2014 roku, potwierdziły wiele francuskich ustaleń. Badanie, w którym uczestniczyło 2 580 amerykańskich dzieci narażonych na działanie leków przeciwretrowirusowych w pierwszym trymestrze ciąży, wykazało, że niewiele pojedynczych leków i brak klasy leków klasy były związane ze zwiększonym ryzykiem wad wrodzonych.
Jednak naukowcy z Harvardu zauważyli podwyższone ryzyko zaburzeń skóry i układu mięśniowo-szkieletowego u dzieci narażonych na działanie Reyatazu wzmocnionego rytonawirem (atazanawir) w pierwszym trymestrze ciąży. Podczas gdy naukowcy sugerowali, że dalsze badania mogą być potrzebne w celu oceny ryzyka stosowania leku Reyataz u kobiet w ciąży, doszli jeszcze do wniosku, że ogólne ryzyko pozostaje niskie.
i doszli do wniosku, że podczas gdy dalsze badania są uzasadnione stosowaniem leku Reyataz w czasie ciąży, "biorąc pod uwagę niski bezwzględny (wrodzona anomalia) ryzyko, korzyści z zalecanej terapii ARV podczas ciąży wciąż przewyższają takie ryzyko."
