Jeśli chorowałeś na ospę wietrzną, nawet jako bardzo małe dziecko, ryzykujesz rozwój półpaśca jako osoba dorosła – nawet w latach 50., 60. lub później. Dzieje się tak dlatego, że wirus, który powoduje ospę wietrzną i półpasiec, ospa wietrzna, nie opuszcza organizmu po początkowym zakażeniu. Zamiast tego wycofuje się do układu nerwowego, gdzie może pozostawać w uśpieniu przez dziesięciolecia.
Gdy układ odpornościowy ciała naturalnie słabnie z wiekiem lub przedwcześnie ulega zmniejszeniu z powodu choroby lub leczenia, ospa wietrzna może skorzystać z okazji, aby ponownie stać się aktywną.
Początkowa infekcja ospy wietrznej często jest stosunkowo łagodna: większość dzieci, które zachorowały na ospę wietrzną, jest chora przez około tydzień z łagodną gorączką, ogólnym zmęczeniem i swędzącą wysypką, którą można złagodzić za pomocą kąpieli owsianej i balsamu z kalaminy. Objawy te mogą być cięższe u dorosłych.
Ta druga fala ospy wietrznej, która powoduje półpasiec, jest zupełnie innym doświadczeniem. Objawy półpaśca są skrajnym bólem w zlokalizowanym obszarze ciała i nieestetyczną wysypką, która może trwać od dwóch do czterech tygodni lub dłużej. Po wyschnięciu wysypki może wystąpić szereg długotrwałych powikłań po półpaścu, od rozdzierającego stanu nazywanego popółpęcherzową neuralgią (PHN) do infekcji skóry lub mózgu, aż do trwałego uszkodzenia oka, jeśli wirus dotknie twarzy.
Dlatego tak ważne jest, aby zrobić wszystko, co możliwe, aby zapobiec półpasiec, uniknąć zakażenia wirusem ospy wietrznej w pierwszej kolejności, ażeby uzyskać szczepienie półpaśca, aby poradzić sobie ze stresem, który jest uważany za czynnik uruchamiający wywołanie wirusa ospy wietrznej .
Unikanie ospy wietrznej
Szczepionka przeciwko ospie wietrznej jest częścią regularnego harmonogramu szczepień dziecięcych.
Centra Kontroli i Zapobiegania Chorób (CDC) zalecają, aby dzieci otrzymały pierwszą dawkę szczepionki w wieku 12-15 miesięcy i drugą dawkę od 4 do 6 lat. Nieszczepionym nastolatkom i dorosłym zaleca się również podanie dwóch dawek szczepionki przeciwko ospie wietrznej, w odstępie czterech do sześciu tygodni.
Ważne jest, aby pamiętać, że jeśli nie masz ospy wietrznej lub szczepionki, powinieneś unikać kontaktu z osobą, która ma półpasiec: nie ryzykujesz utratą półpasiec, który nie może rozprzestrzeniać się poprzez kontakt z wysypką, ale możesz spaść na ospę wietrzną .
Pamiętaj, że wirus, który wywołuje ospę wietrzną, przenosi się na dobre, gdy tylko zaraża organizm, więc pozwalając na to, narażasz się na ryzyko półpaśca. Dlatego narażanie dzieci na ospę wietrzną, aby mogły "przeboleć", zamiast zaszczepić je, jest tak ryzykownym pomysłem, jak niektórzy rodzice byli znani z tak zwanych "imprez ospy wietrznej", jest tak ryzykownym pomysłem: Szczepionka przeciwko ospie wietrznej jest całkowicie bezpieczna – i na pewno bezpieczniejsza niż półpasiec.
Szczepienia półpasiec
Są to dwie szczepionki na półpasiec. Jeden z nich, nazywane Zostavax (szczepionka zoster live), był licencjonowany przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) w 2006 roku. Inna szczepionka półpaśca, Shingrix (rekombinowana szczepionka półpaśca, z adiuwantem) zadebiutowała w 2017 roku.
Obie szczepionki również chronią przed PHN i zazwyczaj są objęte ubezpieczeniem zdrowotnym lub Medicare. Jednak z różnych powodów Shingrix jest uważany przez CDC za lepszy od Zostavax dla większości ludzi. Oto porównanie obu szczepionek:
- Rodzaj szczepionki.Zostavax jest żywym atenuowanym wirusem, co oznacza, że zawiera osłabioną wersję żywej ospy wietrznej, aby pobudzić układ odpornościowy do wytwarzania przeciwciał przeciw wirusowi. Natomiast Shingrix to tk.
- Liczba dawek.Zostavax to jednorazowa szczepionka; Shingrix podaje się w dwóch dawkach, w odstępie od dwóch do sześciu miesięcy.
- Skuteczność.CDC twierdzi, że Zostavax zmniejsza ryzyko półpaśca o 51 procent i obniża ryzyko PHN o 67 procent. Natomiast Shingrix zapewnia znacznie lepszą ochronę: dwie dawki są skuteczne w ponad 90 procentach w zapobieganiu półpasiec i PHN. Co więcej, przez co najmniej cztery lata po otrzymaniu Shingrixa ochrona przed oboma schorzeniami utrzymuje się powyżej 85 procent.
- Zalecany wiek dla szczepienia.Zostavax jest zalecany przez CDC dla osób w wieku 60 lat i starszych, ale agencja nie ma zaleceń dla osób w wieku od 50 do 59 lat. Dzieje się tak dlatego, że szczepionka zapewnia ochronę tylko przez około pięć lat, więc uzyskanie jej przed ukończeniem 60 lat może spowodować osoby zagrożone dłuższą ochroną, gdy ryzyko półpaśca jest najwyższe. Natomiast Shingrix zapewnia odpowiednią ochronę przed półpasiec i PHN od wieku 50 lat.
- Skutki uboczne.Obie szczepionki przeciw półpasiec są bezpieczne i oba mają podobne skutki uboczne – szczególnie zaczerwienienie, bolesność, obrzęk lub swędzenie skóry w miejscu oddania strzału. U niektórych osób może również wystąpić ból mięśni, ból głowy, zmęczenie, dreszcze, gorączka o niskim stopniu złośliwości lub rozstrój żołądka po otrzymaniu szczepionki. Oba rodzaje niosą bardzo małe ryzyko wywołania ciężkiej reakcji alergicznej, która obejmowałaby objawy, takie jak pokrzywka, obrzęk w gardle, trudności w oddychaniu, ściganie serca, zawroty głowy i osłabienie, które wymagają natychmiastowej uwagi od lekarza.
Radzenie sobie ze stresem
Istnieją dowody na to, że wirus ospy wietrznej czasami pojawia się ponownie w odpowiedzi na stres lub jakiś emocjonalny wstrząs. Podczas gdy niewiele możesz zrobić, aby zapobiec niespodziewanym negatywnym obrotom, jakie może na ciebie rzucić życie, takim jak utrata pracy lub ciężka choroba ukochanej osoby, istnieje mnóstwo strategii chroniących przed ogólnym stresem i lękiem.
Oczywiste są ogólne nawyki dotyczące stylu życia, które pomagają zachować silną i zdrową sylwetkę zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Należą do nich dieta bogata w składniki odżywcze; w tym dużo ruchu przez cały dzień; i uzyskanie odpowiedniego snu. Jeśli palisz, kopanie przyzwyczajenia z pewnością wzmocni twoje ogólne zdrowie. To samo dotyczy osób nadmiernie pijących alkohol.
Najważniejsze w zapobieganiu przebudzeniu wirusa ospy wietrznej jest opanowanie stresu. Istnieje wiele sprawdzonych sposobów, aby to zrobić, co oznacza, że istnieje wiele opcji do wypróbowania, dopóki nie znajdziesz strategii, które oferują najbardziej kojące korzyści dla ciebie. Joga, medytacja, hobby lub inne czynności, które można odpocząć, to tylko niektóre z możliwości.
Tai Chi może być szczególnie pomocny. Istnieją wstępne dowody na to, że ta delikatna forma ćwiczeń, która rozpoczęła się jako sztuka walki w Chinach, może poprawić funkcję odpornościową i zdrowie u osób starszych zagrożonych półpasiec. W badaniu z 2003 r. Na przykład 36 mężczyzn i kobiet w wieku 60 lat i więcej przeprowadziło trzy 45-minutowe zajęcia Tai Chi tygodniowo przez 15 tygodni. Pod koniec tego czasu mieli oni zwiększoną odporność na wirusa varicella zoster. Grupa kontrolna, która nie zrobiła Tai Chi, nie miała odporności na VZV.
