Nie ma wątpliwości, że leki stosowane w leczeniu HIV rozwinęły się niesamowicie w ciągu ostatnich 20 lat. Czego niektórzy mogą nie zdawać sobie sprawy z tego, jak daleko wzrosły leki przeciwretrowirusowe od 1996 roku, kiedy pierwsza potrójna terapia zmieniła sam kurs pandemii.
Krótka historia terapii antyretrowirusowej
Przed rokiem 1996 średnia długość życia 20-letniego mężczyzny nowo zarażonego wirusem HIV wynosiła 17 lat.
Podczas gdy leki przeciwretrowirusowe w tamtym czasie zdołały spowolnić chorobę, szybko rozwinęła się oporność na leki, a ludzie po kilku latach znaleźli się z niewielką liczbą opcji leczenia.
W tym samym czasie codzienne obciążenie pigułkami może być zadziwiające. W niektórych przypadkach osoba będzie miała do czynienia z 30 lub więcej tabletek dziennie, często podejmowanych przez całą dobę w odstępach cztero- do sześciogodzinnych.
Następnie w 1995 roku wprowadzono nową klasę leków zwanych inhibitorami proteazy. Zaledwie rok później trzy różne badania potwierdziły, że zastosowanie terapii potrójnej może całkowicie kontrolować wirusa i powstrzymywać rozwój choroby.
W ciągu dwóch krótkich lat wprowadzenie terapii skojarzonej spowodowało zaskakujący 60-procentowy spadek liczby zgonów i chorób związanych z HIV. To objawienie zapoczątkowało coś, co można nazwać wiekiem HAART (wysoce aktywna terapia antyretrowirusowa).
Postępy w terapii skojarzeniowej
Nie bez wyzwań współczesna terapia antyretrowirusowa doprowadziła do tego, że toksyczność leków jest jedynie cieniem tego, czym były.
Oporność na leki zazwyczaj wolniej się rozwija, podczas gdy dawkowanie wymaga tylko jednej pigułki dziennie.
Co najważniejsze, przy odpowiednim leczeniu osoba nowo zarażona wirusem HIV może spodziewać się prawie normalnej długości życia. Według North American AIDS Cohort Collaboration on Research and Design, 20-letni mężczyzna zakażony dzisiaj może przetrwać bardzo dobrze w latach 70. i później.
Jak działają leki antyretrowirusowe
Leki przeciwretrowirusowe nie działają, aktywnie zabijając wirusa. Zamiast tego celują i blokują różne etapy cyklu życia wirusa. W ten sposób wirus nie jest w stanie replikować i tworzyć kopii samego siebie. Jeśli leczenie będzie kontynuowane w sposób nieprzerwany, populacja wirusa spadnie do punktu, w którym zostanie uznany za niewykrywalny.
Ponieważ wirus nie jest zabity, może ponownie się pojawić (odbić), jeśli leczenie zostanie nagle przerwane. To samo może się zdarzyć, jeśli leki nie są zgodne z zaleceniami. Z czasem niespójne dawkowanie może prowadzić do rozwoju lekooporności i ostatecznie do niepowodzenia leczenia.
Klasy leków przeciwretrowirusowych
Leczenie skojarzone HIV działa od razu blokując kilka etapów cyklu życia HIV. Obecnie istnieje pięć klas leków antyretrowirusowych, z których każdy jest klasyfikowany na etapie cyklu życiowego, który hamuje:
- Inhibitory wejścia
- Nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
- Nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
- Inhibitory intregazy
- Inhibitory proteazy
Ogólnie rzecz biorąc, istnieje 39 różnych leki antyretrowirusowe zatwierdzone przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków, w tym 12 złożonych leków o ustalonej dawce (FDC), które zawierają dwa lub więcej leków.
Opracowywane są nowsze, bardziej zaawansowane leki, które zmniejszyłyby potrójne leki do dwóch leków.
Inne preparaty mogą wkrótce dopuszczać iniekcje raz na miesiąc lub raz na kwartał zamiast codziennych tabletek.
Dlaczego terapia kombinowana
W połączeniu z lekami przeciwretrowirusowymi funkcjonują one jak zespół biochemicznych znaczników zdolnych do skutecznego tłumienia wielu mutacji wirusowych, które mogą istnieć w populacji wirusa HIV. Jeśli lek A nie jest zdolny do stłumienia pewnej mutacji, wtedy lek B i C zwykle mogą zdziałać.
Testy na odporność genetyczną zapewniają lekarzom narzędzia do identyfikacji opornych mutacji przed rozpoczęciem leczenia. W ten sposób lekarz może dostosować leczenie, wybierając leki najbardziej zdolne do tłumienia tych mutacji.
Utrzymując całkowitą supresję wirusa, nie tylko leki działają dłużej, ale generalnie mniej skutków ubocznych.
Antiretrovirals można również stosować w celu zmniejszenia ryzyka przeniesienia wirusa HIV z matki na dziecko, zapobiegania infekcji po przypadkowym narażeniu lub pomocy osobie nieupoważnionej do zakażenia HIV w uniknięciu zakażenia.
